Araç kullanmanın her zaman riski vardır. Ancak ‘düşük riskli’ araç kullanmayı hedeflemeniz gerekir. Düşük riskli araç kullanan bir sürücünün çevreyi gözleme yeteneği, hız denetimi ve aracın yol pozisyonunu denetleme becerileri iyidir. Gözlemek eyleminin sürücülük literatüründe anlamı dikkatle bakmak, korumak kollamak, izlemek, yapılan eylem üzerinde yoğunlaşmak, çevreyi düzenli olarak kontrol etmektir. Kısaca trafik içerisindeki hal ve hareketler konusunda uyanık olmak, önceden sezmek, diğer yol kullanıcılarından ya da sürücüden kaynaklanabilecek tehlikeler oluşmadan önce önlem almak anlamındadır.
İyi bir gözlem için esas olan göz ile çevrenin taranmasıdır.
Çevreyi tarama; bir alanı birkaç saniye gözleyip, gözlerinizi daha sonra bir başka alana çevirerek, etrafın sürekli izlenmesidir.
Gözleriniz ile etrafı tararken:
Önünüzdeki mesafeye;
Yol zeminine;
Solunuza ve sağınıza;
Düzenli olarak aynalarınıza ve aygıtlara bakınız.
Gözlemek
güvenli sürüş tutumlarını benimsemiş sürücüler için değişmez bir olgudur.
Gözlemek eylemini gerçekleştiren sürücüler etraflarında ne olup bitiği konusunda
yoğunlaşırlar.
Gözleriniz
devamlı etrafta ne olup bittiği konusunda hareketli olsun.
Her iki
saniyede bir gözleriniz çevreyi taramalı, tek noktaya odaklanmamalıdır. Gözlemek
konusunda araştırma yapan uzmanlar, devamlı hareket halinde olan gözlerin beyni
daha çabuk uyardığı, tek noktaya odaklanmanın sabit bakışların ise beyin
aktivitesini azalttığı konusunda görüş bildirmişlerdir. Gözlerin hareketli
olmasını belirtir bu olgu yolda sürücülerin daha dikkatli olmasını, tehlikeleri
algılamasını sağlar.
Gözlerinizin hareketini, kör nokta istisnası dışında mümkün olduğu kadar az baş
hareketiyle sağlayın.
Sürücülük
tabirinde kör nokta
Aracı bir daire olarak düşünün, aracımızın etrafı 360 derecedir. Direksiyon
başına geçip doğru bir oturuş pozisyonunda ileri bakmak suretiyle, gözlerimiz
180 derecelik bir bölümü net olarak görür. Geride kalan 180 derecelik bölümü
aracımızın dikiz aynası ve yan aynaları vasıtasıyla görürsünüz. 360 derecelik
alanı sağ ve sol omuz yönünde ikiye bölen düz çizgi sürücülükte kör nokta olarak
tabir edilir. Gözlerimizin bu noktaları görmesi fiziki olarak mümkün değildir.
Bu noktalar, sağ ve sol omuz yönünde başın hareket ettirilmesi bu yönlere bir
bakış yapılması şekliyle görülür.